Dla wielu osób z niepełnosprawnościami korzystanie z zasobów Internetu może być dużym wyzwaniem, jeśli strony WWW nie są odpowiednio dostosowane do ich potrzeb. W trosce o ułatwienie dostępu do treści cyfrowych coraz więcej firm decyduje się na wdrożenie rozwiązań, które eliminują bariery w korzystaniu z Internetu. Dostępność cyfrowa nie tylko wspiera osoby z ograniczeniami wzroku, słuchu, czy poznania, ale także poprawia ogólne doświadczenie użytkownika i zwiększa zaangażowanie na stronie.
Niektóre firmy i instytucje są prawnie zobowiązane do stosowania takich rozwiązań na swoich witrynach. Choć regulacje te bezpośrednio dotyczą instytucji publicznych, coraz więcej organizacji komercyjnych również wdraża dostępność cyfrową, aby zwiększyć zasięg swojej działalności i budować wizerunek odpowiedzialnej społecznie firmy.
W tym artykule omówimy, czym jest dostępność cyfrowa, jakie są wymagania WCAG 2.1 oraz dlaczego wdrożenie tych zasad przynosi korzyści zarówno dla użytkowników, jak i dla właścicieli stron internetowych.
Różnice między dostępnością cyfrową a WCAG 2.1
Na wstępnie zaznaczyć trzeba, że istnieje różnica pomiędzy dostępnością cyfrową a WCAG 2.1. Dostępność cyfrowa to szersze pojęcie, które odnosi się do zapewnienia pełnego dostępu do produktów cyfrowych, takich jak strony internetowe, aplikacje mobilne, dokumenty czy oprogramowanie, dla wszystkich użytkowników, w tym osób z niepełnosprawnościami. Jej celem jest eliminacja barier w korzystaniu z technologii cyfrowych, niezależnie od zdolności fizycznych, poznawczych czy sensorycznych użytkownika. Dotyczy to zarówno urządzeń, jak i treści.
Z kolei WCAG 2.1 (Web Content Accessibility Guidelines) (2.1 oznacza aktualną wersję) to konkretne wytyczne techniczne, które mają na celu dostosowanie stron internetowych i aplikacji mobilnych tak, aby były one dostępne dla osób z niepełnosprawnościami. WCAG 2.1 składa się z czterech zasad: percepcji, operacyjności, zrozumiałości i solidności. Te zasady pomagają programistom i projektantom w tworzeniu dostępnych serwisów, które spełniają określone techniczne wymogi.
- Percepcja: Oznacza, że informacje, takie jak obrazy czy multimedia, muszą być dostępne również w formie alternatywnej (np. tekst alternatywny dla osób niewidomych), a elementy wizualne muszą spełniać wymogi kontrastu, aby były czytelne dla osób słabowidzących.
- Operacyjność: Użytkownicy powinni mieć możliwość nawigacji po stronie za pomocą klawiatury lub innych technologii wspomagających, a interaktywne elementy, takie jak formularze czy menu, muszą być łatwe do obsługi.
- Zrozumiałość: Treści i struktura strony muszą być łatwe do zrozumienia, dlatego należy używać klarownego i prostego języka oraz intuicyjnej nawigacji.
- Solidność: Strona powinna współpracować z różnymi innymi urządzaniami jak np. czytniki ekranów. Powinna również spełniać wymogi przyszłych technologii, zapewniając trwałość dostępności w miarę rozwoju technologicznego.
Tabela porównawcza dla WCAG 2.1 vs. dostępność cyfrowa
| Kryterium | Dostępność cyfrowa | WCAG 2.1 |
|---|---|---|
| Zakres | Obejmuje strony WWW, aplikacje, dokumenty, sprzęt oraz inne technologie cyfrowe | Skupia się głównie na dostępności treści stron internetowych i aplikacji |
| Zastosowanie | Holistyczne podejście obejmujące użyteczność, dostępność na różnych urządzeniach, interakcję | Zbiór technicznych wytycznych dla programistów |
| Podstawowe zasady | Uwzględnia doświadczenia użytkowników, technologię wspomagającą i responsywność | 4 zasady: Percepcja, Operacyjność, Zrozumiałość, Solidność |
| Technologie wspomagające | Uwzględnia szerszy kontekst technologii wspomagających | Skupia się na kompatybilności z technologiami wspomagającymi, np. czytnikami ekranowymi |
| Obowiązek prawny | Dostępność cyfrowa to bardziej kompleksowe działania, nie zawsze wymagane przepisami, ale polecane | WCAG 2.1 jest bazą do przepisów dotyczących dostępności dla podmiotów publicznych |
Dostępność cyfrowa to holistyczne podejście, które uwzględnia zarówno technologie wspomagające, interakcje z użytkownikami, jak i szeroką dostępność na różnych urządzeniach.
WCAG 2.1 skupia się na specyficznych technicznych wytycznych dotyczących treści internetowych.
Dostosowania stron internetowych dla osób z niepełnosprawnościami
Dostosowanie stron internetowych dla osób z niepełnosprawnościami to tworzenie inkluzywnej przestrzeni cyfrowej, dostępnej dla wszystkich użytkowników. Strony, które spełniają wymogi dostępności, nie tylko eliminują bariery dla osób z ograniczeniami wzroku, słuchu, ruchu czy poznania, ale także podnoszą ogólną jakość doświadczeń użytkowników. Wprowadzając odpowiednie zmiany zgodne z wytycznymi WCAG 2.1, firmy mogą zwiększyć zasięg swojej działalności, poprawić wizerunek marki oraz zapewnić zgodność z przepisami prawnymi.
Aby sprawdzić, czy Twoja strona internetowa spełnia kryteria dostępności dla osób z niepełnosprawnościami, warto przeprowadzić audyt zgodności z WCAG 2.1. W artykule „Jak dostosować stronę do WCAG 2.1: Kluczowe elementy i audyt dostępności” szczegółowo opisaliśmy, jak można przeprowadzić taki audyt i jakie obszary strony ma on obejmować.
Oto najważniejsze elementy na stronie internetowej, o które trzeba szczególnie zadbać w kontekście dostosowania dla osób z niepełnosprawnościami:
Odpowiednie opisy obrazów (alt text)
Zgodnie z wcześniej wspomnianą zasadą percepcji każda grafika powinna być opisana tekstowo. Dzięki temu osoby korzystające z czytników ekranowych mogą zrozumieć, co znajduje się na obrazie.
- Brak tekstu alternatywnego spowoduje, że osoby niewidome nie będą w stanie zrozumieć kontekstu obrazów.
Kontrast kolorów
Zapewnienie odpowiedniego kontrastu między tekstem a tłem szczególnie dotyczy osób z wadami wzroku, takimi jak daltonizm czy inne problemy z percepcją barw. Zbyt niski kontrast może uniemożliwić osobom z zaburzeniami wzroku odczytanie treści strony.
- Zapewnienie kontrastu na poziomie co najmniej 4,5:1 dla standardowego tekstu i 3:1 dla większych elementów tekstowych to kluczowy wymóg.
Nawigacja klawiaturą
Każda strona musi umożliwiać pełną nawigację przy pomocy klawiatury. Dzięki temu osoby z ograniczeniami ruchowymi, które np. nie mogą używać myszki podczas korzystania z komputera, mogą zapoznać się z zawartością witryny internetowej.
- Użytkownicy muszą móc przechodzić między linkami, przyciskami oraz formularzami za pomocą klawisza „Tab”.
Opisy multimediów
Materiały wideo i dźwiękowe muszą posiadać napisy oraz transkrypcje, aby były zrozumiałe dla osób niesłyszących lub niedosłyszących.
- Pliki dźwiękowe muszą mieć dostępne teksty, aby osoby niesłyszące mogły z nich korzystać.
Formularze i komunikaty
Formularze powinny być proste w obsłudze. Każde pole powinno być jasno opisane, a komunikaty o błędach muszą być łatwe do zrozumienia.
- Etykiety muszą być czytelne, a błędy wyraźnie zaznaczone. Osoby z problemami poznawczymi potrzebują prostych i jasnych wskazówek, aby poprawnie wypełnić formularze.
Czytelność i struktura treści
Przejrzysta struktura dobrze zaprojektowanej strony to logiczny układ nagłówków, jasny język i odpowiednie formatowanie tekstu. Wyraźne odstępy między akapitami oraz odpowiednia wielkość czcionki to zagadnienia poprawiające komfort czytania.
- Struktura strony powinna być oparta na hierarchii nagłówków (H1, H2, H3), co ułatwia orientację na stronie. Unikanie skomplikowanych zwrotów i złożonych zdań ułatwi zrozumienie treści osobom z trudnościami poznawczymi.
Responsywność
Dostosowanie strony tak, aby działała poprawnie na różnych urządzeniach, takich jak smartfony, tablety i komputery centralny punkt dostępności.
- Strona musi być w pełni funkcjonalna na urządzeniach mobilnych. Wszystkie elementy, w tym teksty, obrazy i formularze, muszą automatycznie dostosowywać się do rozmiaru ekranu.
Aby w pełni spełnić wszystkie wymagania WCAG 2.1, warto skorzystać z pomocy profesjonalistów. Specjaliści w dziedzinie dostępności mają dogłębną wiedzę techniczną i potrafią zidentyfikować subtelne problemy, których automatyczne narzędzia mogą nie wychwycić. Profesjonalne wsparcie agencji interaktywnej to także gwarancja, że strona będzie nie tylko zgodna z wytycznymi, ale również zoptymalizowana pod kątem doświadczenia użytkowników, co przełoży się na lepsze wyniki biznesowe i pozytywny wizerunek marki.
Korzyści z wdrożenia dostępności cyfrowej
Wdrożenie dostępności cyfrowej niesie ze sobą wiele korzyści, które w dużej części zostały już wspomniane w artykule. Strona WWW dostosowana do osób z niepełnosprawnościami nie tylko zwiększa zasięg, ale także poprawia optymalizację SEO, buduje pozytywny wizerunek firmy i zapewnia zgodność z przepisami, co może chronić przed potencjalnymi karami finansowymi.
Zwiększenie zasięgu potencjalnych klientów
Strona dostosowana do osób z niepełnosprawnościami umożliwia dotarcie do szerszej grupy odbiorców. Około 15% populacji na świecie ma różnego rodzaju niepełnosprawności, co oznacza, że strona internetowa, która ignoruje te potrzeby, pomija znaczącą część potencjalnych użytkowników. Osoby straszę również mogą mieć pewne ograniczenia z racji wieku. Dostosowanie witryny do osób z ograniczeniami sprawnościowymi może więc bezpośrednio wpłynąć na wzrost liczby klientów.
Lepsza optymalizacja SEO
Dostępność cyfrowa i optymalizacja SEO są ze sobą ściśle powiązane. Zgodność z WCAG 2.1 wspiera lepsze indeksowanie strony przez wyszukiwarki. Google i inne wyszukiwarki faworyzują strony, które są dobrze zoptymalizowane i łatwe do odczytania zarówno dla ludzi, jak i algorytmów. Elementy, takie jak teksty alternatywne dla obrazów, logiczna struktura nagłówków, odpowiednie opisy formularzy czy transkrypcje wideo, ułatwiają wyszukiwarkom prawidłowe indeksowanie i zrozumienie zawartości strony. Lepsza optymalizacja SEO prowadzi do wyższych pozycji w wynikach wyszukiwania, co bezpośrednio przekłada się na większy ruch organiczny.
Budowanie pozytywnego wizerunku firmy
Firmy, które dbają o dostępność swoich stron internetowych, zyskują opinię odpowiedzialnych społecznie. Klienci coraz częściej zwracają uwagę na to, czy marka wspiera integrację i równe szanse. Strona WWW dostępna dla wszystkich użytkowników, w tym osób z niepełnosprawnościami, pokazuje, że firma angażuje się w tworzenie przestrzeni cyfrowej, z której każdy może korzystać bez ograniczeń.
Zgodność z przepisami
W Polsce obowiązuje Ustawa o dostępności cyfrowej, która nakłada obowiązek dostosowania stron internetowych instytucji publicznych do wymogów WCAG 2.1. Zapewnienie zgodności z przepisami chroni instytucję przed konsekwencjami prawnymi.
Lepsze doświadczenie użytkowników
Dostępność cyfrowa przyczynia się do poprawy doświadczenia wszystkich użytkowników, nie tylko tych z niepełnosprawnościami. Strony internetowe, które są bardziej czytelne, łatwiejsze w nawigacji i zoptymalizowane pod kątem technologii wspomagających, oferują lepsze odczucia podczas przeglądania. Użytkownicy szybciej znajdują potrzebne informacje, formularze są prostsze do wypełnienia, a nawigacja intuicyjna.
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, w Polsce żyje od 4 do 7 milionów osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności, z których znaczna część aktywnie korzysta z Internetu. Wdrożenie dostępności cyfrowej na stronie internetowej otwiera drzwi nie tylko dla tej grupy, ale także dla starszych użytkowników, którzy często mają trudności z nawigacją i czytelnością treści. Dzięki takim rozwiązaniom, jak większe czcionki, wyraźny kontrast i uproszczone interfejsy, strona staje się przyjazna dla wszystkich użytkowników, co zwiększa szanse na pozyskanie szerszego grona klientów i poszerza potencjalny rynek odbiorców.
Ile kosztuje wdrożenie na stronie dostępności cyfrowej?
Koszt stworzenia strony dostępnej cyfrowo może być wyższy niż standardowy projekt. Wynika to z potrzeby wdrożenia dodatkowych rozwiązań, takich jak zaawansowane systemy nawigacji, interaktywne formularze czy multimedia z napisami i transkrypcjami. Proces ten wymaga większej uwagi na etapie projektowania i testowania, co również przekłada się często na dłuższy czas realizacji. Koszty mogą również wzrosnąć, jeśli strona wymaga dostosowania bardziej zaawansowanych funkcji, jak interaktywne formularze czy skomplikowane multimedia.
Choć inwestycja jest często większa, przynosi wiele korzyści wspomnianych wcześniej. Koszt wdrożenia dostępności cyfrowej warto rozważyć również jako swego rodzaju optymalizację nastawioną na użytkowników, również tych którzy w sposób szczególny korzystają z Internetu. Długoterminowo, lepsze doświadczenie użytkowników prowadzi do większej satysfakcji, dłuższego czasu spędzonego na stronie i wyższych wskaźników konwersji, co bezpośrednio wpływa na większe zyski.
Jakie strony zobowiązane są do dostosowania się do zasad WCAG 2.1?
W Polsce do dostosowania stron internetowych do zasad WCAG 2.1 są zobowiązane przede wszystkim podmioty publiczne, zgodnie z Ustawą o dostępności cyfrowej. Dotyczy to stron urzędów administracji rządowej i samorządowej, jednostek organizacyjnych sektora finansów publicznych, placówek oświatowych, uczelni, instytucji kultury oraz innych jednostek publicznych. Te strony muszą spełniać wymogi WCAG 2.1 na poziomie zgodności AA.
Oznaczenia poziomów WCAG 2.1:
- A – najniższy poziom zgodności
- AA – wysoki poziom zgodności
- AAA – najwyższy poziom zgodności
Obowiązek ten obejmuje zarówno strony internetowe, jak i aplikacje mobilne, które muszą być dostępne dla osób z niepełnosprawnościami. Choć firmy prywatne nie są wprost zobowiązane do spełniania tych wytycznych, coraz więcej z nich wdraża zasady WCAG 2.1, aby zwiększyć swoją dostępność, zasięg i budować pozytywny wizerunek.
Podsumowanie
Dostępność cyfrowa zgodna z zasadami WCAG 2.1 to kluczowy element tworzenia stron internetowych. Umożliwia tworzenie serwisów przyjaznych i dostępnych dla wszystkich użytkowników, w tym osób z niepełnosprawnościami oraz osób starszych z ograniczeniami. Odpowiedni kontrast kolorów, opisy alternatywne dla obrazów, intuicyjna nawigacja klawiaturą i dostosowanie multimediów poprawiają doświadczenie użytkownika. Dodatkowo pozwalają firmom i instytucjom spełniać wymogi prawne oraz budować pozytywny wizerunek marki.
Wdrożenie dostępności cyfrowej to inwestycja, która przynosi wielowymiarowe korzyści. Długoterminowo, dostępna strona internetowa przyczynia się do lepszego doświadczenia użytkowników, co przekłada się na większe zaangażowanie, lojalność klientów i wzrost przychodów. Strony dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami nie tylko spełniają wymogi prawa, ale także odpowiadają na potrzeby szerokiej grupy użytkowników, tworząc wspólną przestrzeń cyfrową bez granic.
Agencje zajmujące się tworzeniem stron internetowych, takie jak nasza, oferują kompleksowe usługi dostosowania witryn dla osób z niepełnosprawnościami i ograniczeniami. Dzięki temu Twoja strona może zyskać więcej klientów i stać się konkurencyjna na rynku. Skontaktuj się z nami, aby omówić możliwości dostosowania Twojej strony i poprawy jej dostępności dla wszystkich!